Αιχμαλωτίζοντας την ενέργεια από τις κινήσεις του καρπού, ο ρότορας Perpetual σηματοδότησε, πριν από ακριβώς 90 χρόνια, μια σπουδαία επανάσταση στην ιστορία του ρολογιού.
Η απαράμιλλη ποιότητα ενός ρολογιού Rolex είναι στοιχείο ορατό με την πρώτη ματιά. Αυτή τη φορά, όμως, δεν θα μιλήσουμε γι’ αυτό που βλέπει ο θεατής, αλλά για κάτι που μπορεί να δει μόνο ο ωρολογοποιός που θ’ ανοίξει μια κάσα Oyster: τον ρότορα Perpetual, τον οποίο η manufacture κατοχύρωσε το 1931, πριν από ακριβώς 90 χρόνια.
Συμπληρώνοντας την ονομασία της μίας από τις τρεις βασικές οικογένειες ρολογιών Rolex (Professional, Cellini και Oyster Perpetual), ο ρότορας Perpetual υπήρξε ο πρώτος που περιστρεφόταν κατά 360°, επιτρέποντας στην καρδιά ενός μηχανικού μηχανισμού να χτυπά «εις το διηνεκές», και προσδιορίζοντας την τεχνολογία του αυτόματου κουρδίσματος όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
Πώς λειτουργεί
Με την παραμικρή κίνηση του καρπού, το ημικυκλικό εξάρτημα που αποκαλούμε «ταλαντούμενο βάρος» περιστρέφεται ελεύθερα στον άξονά του, οδηγούμενο από τη βαρύτητα. Η κινητική ενέργεια που παράγεται από αυτές τις περιστροφές μεταδίδεται, μέσω των τροχών του μηχανισμού κουρδίσματος, στο ελατήριο του βαρελιού, το οποίο διαρκώς συσπειρώνεται. Για όσο διάστημα ο χρήστης φοράει το ρολόι, το ελατήριο αποθηκεύει και απελευθερώνει «εις το διηνεκές» την απαραίτητη για τη λειτουργία του μηχανισμού ενέργεια.
Για βέλτιστη απόδοση, το ελατήριο κουρδίζεται όποια κι αν είναι η κατεύθυνση της περιστροφής, χάρη στους πρωτοποριακούς ανεστραμμένους τροχούς που ενσωματώθηκαν στο σύστημα το 1959 και έχουν αναδειχτεί σε διακριτό στοιχείο των μηχανισμών Rolex. Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι, μόλις επιτευχθεί η μέγιστη τάση του ελατηρίου, ένας συμπλέκτης μπλοκάρει την περιέλιξή του, αποτρέποντας την όποια βλάβη μπορεί να προκληθεί σε αυτό λόγω υπερβολικού κουρδίσματος. Όταν ο χρήστης δεν φορά το ρολόι, το πλήρως κουρδισμένο ελατήριο προσφέρει στον μηχανισμό power reserve δύο ή τριών ημερών.
Υπάρχουν, βεβαίως, αρκετές παράμετροι που είναι κρίσιμες για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος αυτόματου κουρδίσματος. Κατ’ αρχάς, ο ρότορας πρέπει να είναι όσο το δυνατό βαρύτερος. Εστιάζοντας στην ιδανική σχέση βάρους-διαστάσεων, η Rolex χρησιμοποιεί ένα ιδιαίτερα πυκνό κράμα βολφραμίου, κατασκευάζοντας έναν ρότορα με άριστες δυναμικές ιδιότητες παρά τις μικρές διαστάσεις του. Δεύτερον, το κέντρο βάρους του ρότορα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο περιφερειακό, και η κίνησή του να μην εμποδίζεται από τον μηχανισμό ή την κάσα.
Τέλος, το ρολόι πρέπει να κουρδίζεται όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, αλλά συγχρόνως να μην κουρδίζεται υπερβολικά, μια δύσκολη πρόκληση στην οποία απαιτείται η επίτευξη της λεπτής ισορροπίας που επιτρέπει στον μηχανισμό κουρδίσματος να παραμένει αξιόπιστος είτε ο χρήστης κάνει τζόγκινγκ είτε ξεκουράζεται στον καναπέ του.
Άριστη κατασκευή
Όλα τα εξαρτήματα που συνθέτουν το σύστημα αυτόματου κουρδίσματος της Rolex κατασκευάζονται στο εργοστάσιό της στην Bienne. Καθένα ελέγχεται εξονυχιστικά, προκειμένου να είναι τέλειο ως την τελευταία λεπτομέρειά του. Πάντα υπό αυστηρό έλεγχο, τα εξαρτήματα συναρμολογούνται και, αμέσως μετά, πραγματοποιείται η λίπανση του όλου συστήματος με τη χρήση μικροσκοπικών βελόνων, που απαιτούν την αμέριστη προσοχή του ειδικευμένου τεχνίτη. Το ταλαντούμενο βάρος συναρμολογείται ξεχωριστά, σε διαφορετικό εργαστήριο, και συνδέεται κατόπιν στο σύστημα κουρδίσματος. Ένας τελικός έλεγχος διασφαλίζει ότι ο ρότορας περιστρέφεται απρόσκοπτα και είναι αισθητικά τέλειος.
Έπειτα απ’ όλα αυτά, ο ρότορας φεύγει από την Bienne με προορισμό τα εργαστήρια της Rolex στη Γενεύη. Εκεί, προσαρμόζεται στον μηχανισμό, ο οποίος έχει ήδη εφαρμοστεί στην κάσα. Προτού ο τεχνίτης βιδώσει το καπάκι, γίνεται ένας ακόμη έλεγχος της ελευθερίας κίνησης του ρότορα. Αόρατος πλέον, υποβάλλεται σ’ ένα τελευταίο τεστ που πιστοποιεί την ικανότητά του να αιχμαλωτίζει και να αποθηκεύει την ενέργεια που παράγεται από την κίνηση του καρπού.
Πρακτικότητα και αξιοπιστία
Με τον ρότορα Perpetual, η Rolex έδωσε πριν από 90 χρόνια την απάντηση στο ζήτημα της εξασφάλισης σταθερής τάσης στο βαρέλι, χωρίς να απαιτείται από τον χρήστη να κουρδίζει το ρολόι του με το χέρι. Ο άνθρωπος πίσω από αυτή την καινοτομία είναι ο ιδρυτής της μάρκας Hans Wilsdorf, ένας από τους πρώτους που πίστεψαν στο ρολόι χειρός. Επιδιώκοντας να πείσει και το κοινό, ο Wilsdorf επένδυσε σοβαρά σε αυτό, υποστηρίζοντας με θέρμη την άποψη ότι, σύντομα, το ρολόι χειρός θα αντικαθιστούμε το ρολόι τσέπης για πάντα.
Έτσι, μόλις το 1914, ένα Rolex έγινε το πρώτο ρολόι χειρός στην ιστορία με πιστοποιητικό ακρίβειας Τάξεως Α΄, το οποίο του απονεμήθηκε από το διάσημο αστεροσκοπείο Kew του Λονδίνου. Επιθυμώντας να ενισχύσει και την πρακτικότητά του, ο Wilsdorf παρήγγειλε στην ομάδα του να τροποποιήσει τα ως τότε εξαιρετικά εύθραυστα συστήματα αυτόματου κουρδίσματος μ’ έναν ρότορα που θα περιστρεφόταν ελεύθερα κατά 360°, χωρίς να συναντά κανενός είδους προσκόμματα.
Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια έρευνας και ανάπτυξης ώσπου να υπάρξει ένα αξιόπιστο αποτέλεσμα: ήταν το Rolex Perpetual, ένα αυτόματο ρολόι που παρουσιάστηκε το 1931, γνωρίζοντας πρωτοφανή επιτυχία και εδραιώνοντας όχι μόνο την καλή φήμη της μάρκας αλλά και τη δημοτικότητα του ρολογιού χειρός. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ο πατενταρισμένος ρότορας Perpetual παρέμεινε αποκλειστικότητα της Rolex ως 1948, για να υιοθετηθεί κατόπιν από το σύνολο της βιομηχανίας του ρολογιού, που έκανε την τεχνολογία αυτή δική της.
Περισσότερες πληροφορίες για τη Rolex εδώ.
