The Omega Moonwatch legacy

Ταξίδι στον χρόνο και τα πρώτα άλματα της ανθρωπότητας στο διάστημα, με αφορμή τον χρονογράφο που έμελλε ν’ αλλάξει την ιστορία της Omega για πάντα.

Λανσαρίστηκε το 1957. Ήταν το πρώτο ρολόι στον κόσμο με ταχυμετρική κλίμακα στη στεφάνη, στοιχείο που του έδωσε την ονομασία «Speedmaster», ενώ στις αρετές του συγκαταλέγονταν η υψηλή στεγανότητα, η αναγνωσιμότητα και η ευκολία στη χρήση. Συνώνυμο αξιοπιστίας, ακρίβειας και τεχνικής αρτιότητας, ο κουρδιστός στο χέρι Caliber 321 με column wheel, που το εξόπλιζε, ήταν προϊόν της manufacture Lemania και του ωρολογοποιού της, Albert Piguet.

Το πρώτο ταξίδι του Speedmaster στο διάστημα πραγματοποιήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 1962, οπότε συνόδευσε τον Αμερικανό αστροναύτη Walter Schirra στην αποστολή Mercury-Atlas 8, την ως τότε μεγαλύτερη σε διάρκεια επανδρωμένη πτήση των ΗΠΑ σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ο Schirra είχε αγοράσει τον χρονογράφο της Omega για προσωπική χρήση, καθώς η NASA δεν διέθετε ακόμη ένα «επίσημο» ρολόι. Κάτι που άλλαξε τον Σεπτέμβριο του 1964, όταν ο Διευθυντής Επιχειρήσεων της υπηρεσίας Deke Slayton εξέδωσε ένα υπόμνημα, στο οποίο ζητούσε έναν εξαιρετικά ανθεκτικό και αξιόπιστο χρονογράφο για τα πληρώματα των διαστημικών προγραμμάτων Gemini και Apollo, το οποίο εστάλη σε διάφορες ωρολογοποιίες σε όλο τον κόσμο. Μόνον τέσσερις ανταποκρίθηκαν, ανάμεσα στις οποίες και η Omega, η οποία απέστειλε στη NASA τρεις χρονογράφους Speedmaster τρίτης γενιάς.

Τα υποψήφια ρολόγια τέθηκαν σε μια σειρά δοκιμασιών στα όρια της καταστροφής, από τις οποίες επιβίωσε μόνο το Speedmaster, διατηρώντας μάλιστα στο ακέραιο την υψηλή του ακρίβεια (+/-5 δευτερόλεπτα/ημέρα). Την 1η Μαρτίου 1965 έλαβε πιστοποίηση καταλληλότητας για όλες τις επανδρωμένες διαστημικές αποστολές της NASA και, μόλις τρεις εβδομάδες αργότερα, έκανε την πρώτη του επίσημη πτήση στο διάστημα, στους καρπούς των αστροναυτών Gus Grissom και John Young, στο πλαίσιο της αποστολής Gemini 3.

Στις 3 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς, στη διάρκεια της αποστολής Gemini 4, ο Edward White έγινε ο πρώτος Αμερικανός που πραγματοποίησε διαστημικό περίπατο, πετώντας από τη Χαβάη ως τον κόλπο του Μεξικού, σε μια ασύλληπτη εμπειρία ζωής, διάρκειας 23 λεπτών. Πιστός του σύντροφος, δεμένος με ειδικό λουρί στο δεξί μανίκι της διαστημικής στολής του, ήταν το Speedmaster 105.003.

Gene Cernan

Από τη Γη στη Σελήνη

Η πιο σπουδαία στιγμή στην ιστορία του Speedmaster ήταν η 20ή Ιουλίου του 1969, οπότε οι Neil Armstrong και Buzz Aldrin πραγματοποίησαν το «γιγάντιο άλμα της ανθρωπότητας» στη σελήνη. Ο Armstrong είχε αφήσει το Speedmaster του (ένα μοντέλο 105.012) στη σεληνάκατο Eagle, της οποίας τα ηλεκτρονικά συστήματα χρονομέτρησης είχαν υποστεί βλάβη. O Aldrin ωστόσο φορούσε έξω από τη διαστημική στολή του το μοντέλο 145.012: το αυθεντικό «Moonwatch» ήταν ένα Speedmaster τέταρτης γενιάς, το πρώτο με ασύμμετρη κάσα και συνεστραμμένα μπράτσα, προκειμένου να προστατεύουν από τα χτυπήματα την κορώνα και τα μπουτόν του χρονογράφου, και το πρώτο που έφερε στο καντράν τυπωμένη τη λέξη «Professional».

Από το 1969 ως τον Δεκέμβριο του 1972, η NASA πραγματοποίησε πέντε επιτυχημένες επανδρωμένες αποστολές στο φεγγάρι. Στο πλαίσιο των αποστολών Apollo 12, 14, 15, 16 και 17, περπάτησαν στο φεγγάρι συνολικά 12 αστροναύτες. Όλοι τους φορούσαν χρονογράφους Speedmaster. Οι μόνοι που δεν έμελλε να πατήσουν ποτέ το πόδι τους στη σελήνη, ήταν οι Jim Lovell, Jack Swigert και Fred Haise, το πλήρωμα της αποστολής Apollo 13.

To Speedmaster του αστροναύτη Frank Borman στο έντυπο έγκρισής του

Πενήντα πέντε ώρες και 54 λεπτά μετά την εκτόξευση από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της Φλόριντα, το διαστημικό σκάφος στο οποίο επέβαιναν υπέστη βλάβη λόγω έκρηξης που σημειώθηκε σε μία από τις δύο δεξαμενές οξυγόνου. Ευτυχώς, το Speedmaster ήταν πάντα εκεί, για να μετρήσει τα κρίσιμα 14 δευτερόλεπτα πυροδότησης των πυραύλων, που επέτρεψαν τη διόρθωση της τροχιάς του, ώστε να πραγματοποιήσει καμπύλη επιστροφής στη Γη. Οι τρεις αστροναύτες επέστρεψαν σώοι και, αργότερα, απένειμαν στην Omega το διάσημο Snoopy Award, μια ασημένια καρφίτσα πέτου με τη μορφή της επίσημης μασκότ της NASA, «για την αφοσίωση, τον επαγγελματισμό και την εξαιρετική συμβολή της στο πρόγραμμα Apollo».

Το τέλος της κούρσας

Το Speedmaster Moonwatch επέστρεψε στο διάστημα τον Ιούλιο του 1975 στους καρπούς των Ρώσων κοσμοναυτών και των Αμερικανών αστροναυτών που συμμετείχαν στην αποστολή Apollo-Soyuz: ήταν το πρώτο διαστημικό ραντεβού των δύο χωρών, στη διάρκεια του οποίου το σοβιετικό σκάφος Soyuz 19 κι ένα αμερικανικό σκάφος Apollo συνδέθηκαν σε τροχιά, δημιουργώντας έναν κοινό χώρο διαβίωσης για τα δύο πληρώματα.

Η ιστορική χειραψία ανάμεσα στους κυβερνήτες Alexei Leonov και Tom Stafford σηματοδότησε το τέλος της κούρσας του διαστήματος και απέδειξε σ’ ολόκληρο τον πλανήτη ότι οι δύο αντιμαχόμενες (εν μέσω Ψυχρού Πολέμου) υπερδυνάμεις μπορούν να συνεργαστούν για την επιτυχία ενός κοινού σκοπού. Φέροντας εις πέρας μία ακόμη επικίνδυνη αποστολή, ο χρονογράφος της Omega υιοθετήθηκε έκτοτε από τις πιο σημαντικές διαστημικές υπηρεσίες στον κόσμο. Σημειώστε πως παραμένει το μόνο ρολόι με πιστοποίηση καταλληλότητας από τη NASA για δραστηριότητα εκτός διαστημικών σκαφών (EVA).

H ιστορική διαστημική συνάντηση του Ρώσου κυβερνήτη Alexei Leonov με τον Αμερικανό Tom Stafford (1975)

Η νέα γενιά Moonwatch

«Η Omega ήταν ο ιδανικός συνεργάτης μας. Ήταν πάντα πρόθυμη να υποβάλει τα ρολόγια της σε ελέγχους και να προτείνει βελτιώσεις», λέει ο βετεράνος James H. Ragan, ειδήμων της αεροδιαστημικής μηχανικής και υπεύθυνος για τη δοκιμή των χρονογράφων που χρησιμοποιούντο στις διαστημικές αποστολές της NASA. Οι συνθήκες που αντιμετώπισαν οι χρονογράφοι Speedmaster σε μια σειρά εξουθενωτικών δοκιμασιών στις οποίες τους υπέβαλε ο Ragan περιλάμβαναν έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες, ιλιγγιώδεις επιταχύνσεις και κραδασμούς, διαβρωτικά περιβάλλοντα και υψηλές πιέσεις και, φυσικά, stress tests υπό κενό.

Πάντα πρόθυμη να θέτει εαυτόν σε σκληρές δοκιμασίες, η Omega παρουσιάζει φέτος τη νέα γενιά Moonwatch, που περιλαμβάνει 8 μοντέλα, όλα με πιστοποίηση χρονομέτρου από το METAS. Κάτι που σημαίνει ότι, προτού φύγει από το εργοστάσιό της, κάθε νέο Moonwatch υποβάλλεται σε οκτώ αυστηρούς ελέγχους υπό την εποπτεία του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Μετρολογίας της Ελβετίας. Αποδεικνύοντας μεταξύ άλλων την υψηλή στεγανότητα και τη διατήρηση σταθερών ταλαντώσεων σε όλο το εύρος του power reserve, οι εν λόγω έλεγχοι εστιάζουν στην ανθεκτικότητα των ρολογιών στον μαγνητισμό, μια από τις πιο σοβαρές απειλές για την εύρυθμη λειτουργία των μηχανικών ρολογιών σ’ έναν κόσμο γεμάτο από κινητά τηλέφωνα, laptops, τηλεοράσεις και πλήθος άλλων συσκευών που παράγουν μαγνητικά πεδία.

Moonwatch νέας γενιάς, σε χρυσό Sedna ή Canopus

Έτσι, ο νέος Co-Axial Master Chronometer Caliber 3861, που εξοπλίζει το νέο Moonwatch, παρουσιάζει αντοχή σε μαγνητικά πεδία που αγγίζουν τα 15.000 Gauss – όσα παράγει ένας τυπικός μαγνητικός τομογράφος. Προσφέρει επιπλέον αναβαθμισμένο power reserve, υψηλές χρονομετρικές επιδόσεις και καινοτόμα χαρακτηριστικά όπως το αποκλειστικό στη manufacture Co-Axial escapement και το balance spring από πυρίτιο Si14.

Όσο για το design του νέου Moonwatch, αυτό είναι εμπνευσμένο από το ρολόι με κωδικό 105.012, που συνόδευσε τον Neil Armstrong στο φεγγάρι. Λεπτομέρειες που πιστοποιούν την καταγωγή του είναι η ασύμμετρη κάσα με τα συνεστραμμένα lugs και τα κοντά, πλατιά μπουτόν, το πολυεπίπεδο μαύρο καντράν, οι δείκτες και, φυσικά, οι δύο διάσημες κουκκίδες στην ταχυμετρική κλίμακα, τοποθετημένη πάντα στη στεφάνη, σε ένθετο από ανοδιωμένο αλουμίνιο: η πρώτη πάνω από το 90 και η δεύτερη διαγωνίως του 70.

Την προσοχή μας αξίζει και το νέο, εξαιρετικά άνετο πεντάσειρο μπρασελέ που φορούν τα ρολόγια, με ανασχεδιασμένο κούμπωμα, διακοσμημένο με το λογότυπο «Ω». Τα ρολόγια έχουν κάσες διαμέτρου 42mm, κατασκευασμένες από ατσάλι, χρυσό Sedna ή χρυσό Canopus, ένα αποκλειστικό κράμα λευκού χρυσού, που περιέχει χρυσό (75%), παλλάδιο (20%) και μικρές ποσότητες πλατίνας και ροδίου, το οποίο είναι έντονα λευκό και εξαιρετικά λαμπερό και συνδυάζεται με καντράν σε απόχρωση silver. Έξι από τα οκτώ ρολόγια φέρουν κρύσταλλο ζαφειριού μπροστά και πίσω, ενώ διατίθενται δύο ακόμη εκδοχές από ατσάλι με ακρυλικό κρύσταλλο μπροστά και ατσάλινο καπάκι πίσω, διακοσμημένο με το εμβληματικό θαλάσσιο άλογο της Omega και τις επιγραφές «Flight-Qualified by NASA in 1965 for All Manned Space Missions» και «The First Watch Worn on the Moon».

Caliber 3861

Κούρδισμα: χειροκίνητο. Πιστοποίηση: χρονομέτρου από το METAS (0/+5 δευτερόλεπτα/ημέρα). Συχνότητα: 21.600 ταλαντώσεις/ώρα. Λίθοι: 26. Power reserve: 50 ώρες. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Co-Axial escapement, ελατήριο τυμπάνου από πυρίτιο, οριζόντιος συμπλέκτης, ανθεκτικότητα σε μαγνητικά πεδία ως 15.000 Gauss. Λειτουργίες: ώρα, λεπτά, μικρά δευτερόλεπτα, χρονογράφος με υποκαντράν για τις 12 ώρες (6) και τα 30 λεπτά (3).

Co-Axial Master Chronometer Caliber 3861

Περισσότερες πληροφορίες για την Omega εδώ.

More Stories
ChronosPlus VideoPedia: Portuguese Sidérale Scafusia