Το νησί έχει ενταχθεί στο κοινοτικό χρηματοδοτικό πλαίσιο Horizon 2020 στοχεύοντας στην επίτευξη ενεργειακής αυτονόμησης με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Η Τήλος φαίνεται να είναι ένα από τα νησιά που θα μονοπωλούν το ενδιαφέρον μας για καιρό. Πέρα από την ιστορία, τη φυσική ομορφιά, την οικολογική ευαισθησία και τη φιλοξενία των ανθρώπων της, η Τήλος πρωτοτυπεί και εντάσσεται στον παγκόσμιο χάρτη της ενεργειακής καινοτομίας, ανοίγοντας ταυτόχρονα το δρόμο για δυναμική ανάπτυξη του οικοτουρισμού. Κατά το παράδειγμα του παγκοσμίως πλέον γνωστού νησιού των Κανάριων Νήσων, El Hierro, η Τήλος θα αυτονομηθεί ενεργειακά και θα παράγει τη δική της ηλεκτρική ενέργεια αποκλειστικά και μόνο από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Το πρόγραμμα TILOS, όπως ονομάζεται, έχει ενταχθεί στο Horizon 2020, το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την καινοτομία, λαμβάνοντας κατά τη φάση της αξιολόγησης την υψηλότερη βαθμολογία ανάμεσα σε 80 ανταγωνιστικά έργα. Έχει ως στόχο την ενεργειακή απεξάρτηση του νησιού από συμβατικές μορφές ενέργειας, τη στροφή του στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε συνδυασμό με συστοιχίες συσσωρευτών (μπαταρίες), και την εν τέλει ανεξαρτητοποίησή του από το εισαγόμενο, ρυπογόνο και ακριβό πετρέλαιο. Μέχρι σήμερα το νησί ηλεκτροδοτείται μέσω υποβρύχιας διασύνδεσης με το νησί της Κω, όπου λειτουργεί πετρελαϊκός σταθμός, αντιμετωπίζοντας συχνές, και αρκετές φορές μεγάλης διάρκειας διακοπές ρεύματος παρά τις φιλότιμες προσπάθειες από την πλευρά του Διαχειριστή του δικτύου. Με την υλοποίηση του προγράμματος TILOS το σκηνικό θα αναστραφεί και το νησί θα αποτελέσει το πρώτο πραγματικά «πράσινο» νησί στη Μεσόγειο. Αλλά η πρωτοπορία του έργου δεν περιορίζεται στα σύνορα της Ευρώπης, καθώς για πρώτη φορά παγκοσμίως θα δημιουργηθεί ένα έξυπνο, αυτόνομο νησιωτικό μικροδίκτυο που θα βασίζεται στην παρουσία υβριδικού σταθμού με συμμετοχή μονάδων ΑΠΕ και σύγχρονης τεχνολογίας συσσωρευτών, η λειτουργία του οποίου θα επικουρείται από την εφαρμογή βέλτιστων τεχνικών διαχείρισης της ζήτησης.
Στο ερευνητικό πρόγραμμα TILOS συμμετέχουν 15 εταίροι από 7 ευρωπαϊκές χώρες με επικεφαλής την Ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. (πρώην ΤΕΙ Πειραιά), ενώ από τη χώρα μας συμμετέχουν ακόμα ο ΔΕΔΔΗΕ, η γνωστή περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς και η ιδιωτική εταιρεία Eunice με μακροχρόνια δραστηριότητα στον χώρο των ΑΠΕ.
Ο υβριδικός σταθμός που πρόκειται να εγκατασταθεί στο νησί θα παράγει ενέργεια από μικρής κλίμακας ΑΠΕ (ένα μεσαίου μεγέθους φωτοβολταϊκό πάρκο και μια μικρή ανεμογεννήτρια), ενώ οι συσσωρευτές θα εξομαλύνουν τις διαφορές ανάμεσα στη μεταβλητή παραγωγή από τις ΑΠΕ και την πραγματική ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια των κατοίκων. «Το πρόγραμμα TILOS αποτελεί ένα από τα πλέον πρωτοποριακά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργειακή πολιτική. Καθώς η τεχνολογία στους τομείς των ΑΠΕ και της αποθήκευσης ενέργειας προχωρά με αλματώδεις ρυθμούς, η μετάβαση σε ένα ενεργειακό μοντέλο μηδενικών εκπομπών αποτελεί πλέον και ένα προσωπικό στοίχημα για τον καθένα από εμάς. Η επιτυχία του καινοτόμου αυτού προγράμματος στο νησί της Τήλου θα δημιουργήσει ένα νέο παράδειγμα ζωντανής οικονομίας που ελπίζουμε να βρει μιμητές τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο με στόχο την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, την ενεργειακή ασφάλεια και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, υπεύθυνος ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής του WWF Ελλάς.
Σήμερα, πραγματοποιούνται στο νησί οι απαραίτητες μετρήσεις για την εύρεση των καταλληλότερων και πιο αποδοτικών ενεργειακά θέσεων προς εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών πλαισίων και της ανεμογεννήτριας, ενώ σύντομα αναμένεται η ανταπόκριση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, ώστε να προχωρήσει η αδειοδοτική διαδικασία. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται επίσης στην εκπόνηση της σχετικής ορνιθολογικής μελέτης, απαραίτητης για την αποτελεσματική προστασία της ορνιθοπανίδας του νησιού καθώς στην Τήλο κατοικούν μερικά σπάνια είδη πτηνών όπως ο σπιζαετός (η Τήλος είναι στο σύνολό της προστατευόμενη περιοχή Natura 2000).
Στην Τήλο φαίνεται να τολμούν κάτι πολύ μεγάλο που προσδίδει θετικό πρόσημο τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε εθνικό, χαράσσοντας με κεφαλαία γράμματα το όνομα του νησιού στην ιστορία. Παρά τις δύσκολες συνθήκες και τα προβλήματα καθημερινότητας η Τήλος κοιτάζει στο μέλλον και δημιουργεί προϋποθέσεις καλύτερης διαβίωσης. Το νησί έχει δεχτεί ένα αρκετά σημαντικό κύμα μεταναστών από την αρχή της άνοιξης και προσπαθεί με τις δυνάμεις των ανθρώπων του και μόνο να δημιουργήσει κατάλληλες συνθήκες υποδοχής, χωρίς επαρκή χρηματοδότηση. Η ακτοπλοϊκή του σύνδεση με τη Ρόδο, η «γραμμή ζωής» του νησιού (όπως έχει χαρακτηριστεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο) έχει δεχθεί σοβαρό πλήγμα, οδηγώντας σε απομόνωση το νησί εν μέσω τουριστικής περιόδου, ενώ ακόμα και το σήμα της τηλεόρασης κόπηκε 2 μήνες πριν επειδή δεν είχε συμπεριληφθεί στο σχεδιασμό της μετάβασης στο ψηφιακό σήμα. Η λειτουργία του υβριδικού σταθμού παραγωγής ενέργειας θα προσδώσει νέα προοπτική στο νησί, θα ενισχύσει την τοπική οικονομία και θα αποτελέσει “μαγνήτη”, ιδιαίτερα για επισκέπτες που επιλέγουν προορισμούς διακοπών συνυπολογίζοντας και το οικολογικό αποτύπωμα.
«Η Τήλος είναι ένα μικρό ακριτικό νησί με πολλά προβλήματα, μικρή στήριξη αλλά και μεγάλο πείσμα. Παρά τις αντιξοότητες και τις αγκυλώσεις τολμάμε και προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο, το διαφορετικό, το καινούργιο. Το πρόγραμμα TILOS είναι ένα καινοτόμο έργο πνοής, συνεπές με την παράδοση του νησιού μας στην προστασία του περιβάλλοντος, που θα το εντάξει στην παγκόσμια ενεργειακή πρωτοπορία, ανοίγοντας ταυτόχρονα νέους ορίζοντες στον τομέα του οικοτουρισμού και ενισχύοντας την εικόνα του νησιού μας διεθνώς», δήλωσε σχετικά η Δήμαρχος της Τήλου Μαρία Καμμά Αλιφέρη.
«Έχουμε τη χρυσή ευκαιρία να αναδείξουμε τη δυναμική της νησιωτικής Ελλάδας προτάσσοντας την υιοθέτηση ενός νέου ενεργειακού μοντέλου, προσηλωμένου στην αποκεντρωμένη παραγωγή και την ήπια ανάπτυξη με στόχο τη μεγιστοποίηση του οφέλους για τις τοπικές κοινωνίες, επιδεικνύοντας παράλληλα σεβασμό στο περιβάλλον και τις οικολογικές αξίες των νησιωτών. Είμαστε ευγνώμονες στους κατοίκους της Τήλου για τη φιλόξενη στάση τους, φιλοδοξώντας στην από κοινού ανάπτυξη μιας καινοτόμας ενεργειακής λύσης με προοπτικές εφαρμογής σε πλήθος νησιωτικών συστημάτων», δήλωσε σχετικά ο Καθηγητής Ιωάννης Καλδέλλης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος.
Βάσει του χρονοδιαγράμματος, και εφόσον προχωρήσει χωρίς καθυστερήσεις η αδειοδοτική διαδικασία, η εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού πάρκου αναμένεται να ολοκληρωθεί στα μέσα Οκτώβρη, ενώ ολόκληρος ο υβριδικός σταθμός θα τεθεί σε λειτουργία μέσα στα επόμενα 2 χρόνια.
